Setiap penghujung bulan Mei dan November, Majlis Penasihat Syariah (MPS) di bawah Securities Commission (SC) akan keluarkan senarai baru Saham Patuh Syariah. Daripada senarai ini, kita dapat lihat ada saham yang sebelum ini patuh Syariah bertukar kepada tidak patuh Syariah. Maka, timbullah persoalan,
"Apa jadi kalau saham yang saya pegang tiba-tiba bertukar jadi tidak patuh Syariah?"
Dalam situasi ini, anda perlu lupuskan pegangan saham ini mengikut garis panduan di bawah.
Apa maksud saham bertukar status Syariah?
Saham sesebuah syarikat boleh berubah status apabila aktiviti atau sumber pendapatannya tidak lagi menepati kriteria Syariah yang ditetapkan oleh MPS SC.
Antara sebab utama penukaran status termasuk:
- Peningkatan hasil daripada aktiviti tidak patuh Syariah (faedah bank konvensional, perjudian, alkohol dan sebagainya).
- Pinjaman berunsur riba yang melebihi nisbah dibenarkan.
- Pendapatan halal menurun di bawah paras minimum yang dibenarkan.
Apabila ini berlaku, saham tersebut akan dikeluarkan daripada Senarai Sekuriti Patuh Syariah yang diumumkan oleh SC.
Garis panduan melupuskan pegangan saham tak Syariah
Secara umumnya, terdapat dua situasi pelupusan saham yang anda perlu tahu. Garis panduan ini disediakan oleh Majlis Penasihat Syariah dari Securities Commission Malaysia.
Situasi 1 - Saham belum menjana keuntungan
Sekiranya modal yang dilabur belum mendatangkan keuntungan, saham masih boleh dipegang sehingga dapat memberi pulangan modal.
Situasi 2 - Saham telah menjana keuntungan
Keuntungan yang disebut di sini bermaksud harga saham sudah pun melebihi pelaburan modal. Dalam kes ini, anda mempunyai hak ke atas segala keuntungan itu. Ini adalah termasuk dividen dan right issue yang telah diumumkan.
Namun, keuntungan yang dijana selepas tarikh status Syariah baru berkuatkuasa perlu disalurkan kepada baitulmal atau badan-badan kebajikan. Baitulmal ni biasanya berkaitan dengan Pejabat Agama Islam negeri. Jadi kalau anda perlukan maklumat lebih lanjut, boleh berhubung dengan Pejabat Agama negeri masing-masing.
Contohnya di Malaysia, MAIS menerima wang tidak patuh Syariah bagi tujuan kebajikan.
Apa Jadi Dengan Dividen Yang Diterima?
Jika anda menerima dividen selepas tarikh status berubah, dividen itu tidak lagi patuh Syariah. Jadi, ia perlu disalurkan kepada Baitul Mal sebagai proses pembersihan (purification).
Contoh:
- Anda memiliki saham XYZ Berhad yang dulunya patuh Syariah.
- Pada 24 Mei, SC umumkan XYZ tidak lagi patuh Syariah.
- Anda terima dividen pada 30 Mei.
Maka dividen itu perlu disalurkan kepada Baitul Mal kerana diterima selepas tarikh penukaran status.
Apakah aktiviti tak patuh Syariah dalam pendapatan syarikat?
Status patuh Syariah untuk saham-saham atau lebih umum, sekuriti, dipantau oleh badan berkanun Securities Commission (SC) melalui Majlis Penasihat Syariah (MPS) mereka.
Ada beberapa panduan yang digariskan oleh MPS dalam mengenal pasti sekiranya sekuriti tersebut patuh Syariah atau tidak. Antara kaedah yang digunakan adalah perbandingan atau sumbangan aktiviti tak patuh Syariah ke dalam pendapatan syarikat secara keseluruhan. Sumbangan pendapatan aktiviti di bawah mestilah kurang daripada tanda aras yang ditetapkan.
Tanda aras 5%
- perbankan dan peminjaman konvensional;
- insurans konvensional;
- perjudian;
- arak dan aktiviti-aktiviti berkaitan dengannya;
- babi dan aktiviti-aktiviti berkaitan dengannya;
- makanan dan minuman tidak halal;
- hiburan tidak patuh Syariah;
- tembakau dan aktiviti-aktiviti berkaitan dengannya;
- pendapatan faedah2 daripada akaun dan instrumen konvensional (termasuk pendapatan faedah yang diterima berikutan daripada keputusan mahkamah atau penimbang tara);
- dividen daripada pelaburan tidak patuh Syariah; dan
- aktiviti-aktiviti lain yang diputuskan sebagai tidak mematuhi prinsip-prinsip Syariah sebagaimana yang ditentukan oleh MPS.
Tanda aras 20%
- jual beli saham;
- pembrokeran saham;
- sewaan daripada aktiviti-aktiviti tidak patuh Syariah; dan
- aktiviti-aktiviti lain yang diputuskan sebagai tidak mematuhi prinsip-prinsip Syariah sebagaimana yang ditentukan oleh MPS.
Sekiranya pendapatan daripada aktiviti-aktiviti di atas ini melebihi tanda aras, maka ia akan menyebabkan sekuriti tersebut termasuk dalam kategori tak patuh Syariah. Sekiranya anda menggunakan akaun CDS jenis Syariah, secara automatiknya anda tak boleh membeli saham tak patuh Syariah.
Kesimpulan: Pelabur Bijak, Pelabur Beretika
Menjadi pelabur Muslim bukan sekadar mengejar keuntungan, tapi juga menjaga keberkatan rezeki. Kalau status Syariah saham bertukar, jangan panik. Fahami garis panduan, ambil tindakan segera, dan pastikan pelaburan anda kekal bersih daripada unsur syubhah.